Hội thảo được chia làm 4 phiên với 4 chủ đề cơ bản liên quan đến gia đình được các đại biểu tập trung thảo luận, đó là: những giá trị chung về nghiên cứu gia đình, tính đa dạng của gia đình, mối quan hệ gia đình và giá trị gia đình.
Việt Nam đang bước vào giai đoạn 2011-2020, một giai đoạn có tính bước ngoặt trong quá trình phát triển kinh tế xã hội. Thiết chế gia đình đang đứng trước những thách thức mới và những biến đổi nhanh chóng của thực tế xã hội, đặt ra những yêu cầu mới đối với sự phát triển gia đình trong tình hình hiện nay. GS.TS. Nguyễn Hữu Minh, Viện trưởng Viện Gia đình và Giới cho rằng: Hiểu rõ những yêu cầu cơ bản đặt ra đối với việc xây dựng gia đình Việt Nam chính là cơ sở để có những quyết sách đúng đắn xây dựng gia đình phát triển bền vững, đáp ứng được những đòi hỏi của xã hội trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong thập niên tới.
Vấn đề cơ bản của gia đình là những vấn đề xã hội quan trọng, đang diễn ra và có tác động đến một bộ phận lớn các gia đình, được đặt ra từ thực trạng và xu hướng biến đổi của gia đình hiện nay, đồng thời có khả năng chi phối sự vận hành và phát triển của gia đình trong những năm sắp tới, việc phát hiện và phân tích những vấn đề này đòi hỏi phải đặt chúng trong bức tranh toàn cảnh về gia đình, bao gồm các yếu tố: chức năng gia đình, cấu trúc gia đình, quan hệ gia đình, văn hóa gia đình và hôn nhân với tư cách là thiết chế phụ của gia đình.
Sự mất cân bằng giới tính khi sinh đang diễn ra nghiêm trọng đòi hỏi phải tăng cường giáo dục làm thay đổi tâm lý truyền thống về vai trò của con trai, tạo dựng quan niệm bình đẳng giữa con trai và con gái trong trách nhiệm nuôi dưỡng chăm sóc cha mẹ già và thờ phụng tổ tiên. Nhà nước tạo điều kiện cần thiết và thuận lợi để gia đình có cơ hội tiếp cận thị trường trong nước và quốc tế cũng như những chính sách và chiến lược lâu dài bảo đảm an sinh xã hội cho người già để giảm bớt sự phụ thuộc của họ vào con cái.
Hiện tượng chung sống không kết hôn đang có xu hướng tăng, trong khi đó, Luật pháp không thừa nhận mối quan hệ này nên không bảo vệ quyền lợi của họ khi xảy ra các vấn đề cần đến sự điều tiết của pháp luật. Vấn đề đặt ra là khi có những sự việc xảy ra vi phạm lợi ích của các cá nhân sẽ được xem xét dưới góc độ cá nhân hay các thành viên gia đình.
Những biến đổi về chức năng xã hội hóa của gia đình đòi hỏi phải xây dựng những chuẩn mực và mô hình mới về giáo dục gia đình, giúp các bậc cha mẹ có định hướng trong giáo dục và hình thành nhân cách trẻ em, nâng cao khả năng giao tiếp của trẻ. Mối quan hệ cha mẹ và con cái ngày càng bình đẳng, dân chủ đặt ra vấn đề cần quan tâm là củng cố chức năng giáo dục của gia đình, xây dựng mối quan hệ mới giữa cha mẹ và con cái trên cơ sở tiếp thu những giá trị nhân văn mới và kế thừa những giá trị tốt đẹp của gia đình truyền thống Việt Nam.
Nguyễn Vũ
nguyenvu