Cố Nghệ sĩ nhân dân Quách Thị Hồ - đệ nhất ca nương ca trù Việt Nam (sinh ngày 11/6/1909 tại làng Ngọc Bộ, Văn Giang, Hải Dương, tạ thế ngày 4/1/2001). Sinh ra trong một gia đình có truyền thống hát ca trù, bà được mẹ nghiêm khắc chỉ dạy. Lên 6 tuổi bà đã theo mẹ và các dì đi hát, 8 tuổi đã nổi tiếng hát hay trong giáo phường, 10 tuổi đã được giáo phường cho hát chính, 12 tuổi đi hát các nơi hội hè, đình đám, 15 tuổi đã nổi tiếng hát hay ở kinh thành Thăng Long. Bà là giọng ca được mệnh danh là có một không hai của nghệ thuật ca trù, được đánh giá là đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật này. Đã có người ví tiếng hát của bà êm ái như nhung, ấm áp như nắng xuân, trong sáng như trăng rằm, tiếng phách như suối reo, thác đổ và khi nghe bà hát, giáo sư Trần Văn Khê đã phải thốt lên tán thưởng quả là giọng hát “Tuyệt diệu, vô song”.
Bà đã được Hội đồng quốc tế âm nhạc UNSECO trao tặng bằng danh dự với những lời trang trọng “Xin cảm ơn bà đã gìn giữ một di sản nghệ thuật truyền thống quý báu của Việt Nam, một vốn quý của nhân loại”. Năm 1983 băng ca trù do bà Quách Thị Hồ biểu diễn đã giành được giải thưởng tiết mục xuất sắc nhất tại diễn đàn Âm nhạc Châu Á tổ chức tại Bình Nhưỡng. Năm 1988 bà được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân. Năm 1999 được Nhà nước đề cử vào danh sách những người phụ nữ huyền thoại thế giới
Buổi biểu diễn nghệ thuật để tưởng nhớ bà lần này là một trong những hoạt động văn hoá tiêu biểu mà Bảo tàng thực hiện cùng Trung tâm UNESCO với sự góp mặt của các nghệ sĩ và các ca nương của Trung tâm UNESCO Ca trù, Câu lạc bộ ca trù Hội Văn nghệ dân gian thành phố Hải Phòng và một số nghệ sĩ ca trù nổi tiếng.
Phạm Vĩnh Hà
nguyenvu